Johann Gottlieb Goldberg: Complete Trio Sonatas

Evgeny Sviridov (violin) & Ludus Instrumentalis

Als er een leerling van Johann Sebastian Bach is wiens naam bij vrijwel iedere muziekliefhebber bekend is, dan is het ongetwijfeld die van Johann Gottlieb Goldberg (1727-1756). Hij dankt zijn roem echter alleen aan zijn positie als klavecinist van graaf Keyserling, voor wie Bach zijn beroemde zogenaamde Goldbergvariaties BWV 988 componeerde. Weinigen zullen daarentegen zijn eigen muzikale scheppingen kennen (misschien met uitzondering van de Triosonate in C groot BWV 1037 die ooit aan Bach werd toegeschreven), wat verbazingwekkend is gezien de uitstekende kwaliteiten ervan. Het ensemble Ludus Instrumentalis presenteert hier alle triosonates van de componist die helaas veel te vroeg stierf.

Goldberg:
 Prelude and Fugue in G minor, Dür G 5
 Sonata for 2 violins, viola & continuo in C minor
 Trio Sonata in A minor, DürG 11
 Trio Sonata in B flat major, DürG 10
 Trio Sonata in C major for two violins and b.c.
 Trio Sonata in G minor, DürG12

"Johann Gottlieb Goldberg wordt vandaag de dag vooral herinnerd om de variaties die hij ’s nachts voor zijn slapeloze broodheer graaf Von Keyserlingk gespeeld zou hebben – variaties die door niemand minder dan Johann Sebastian Bach werden gecomponeerd. Dat Goldberg, die onderricht kreeg van zowel Bach als diens oudste zoon Wilhelm Friedemann, zelf uitgroeide tot een voortreffelijk componist met een heel eigen geluid, bewijst deze prachtige opname door Ludus Instrumentalis van onder meer zijn vier triosonates. De Triosonate in C-groot werd tot in de twintigste eeuw aan Bach toegeschreven en dat is niet verwonderlijk: het is boeiende muziek, waarin de voorbeelden van Corelli en Bach duidelijk doorklinken. Maar naast Italiaans aandoende melodieën en harmoniek en gedegen Duits contrapunt, legt de componist een uitgesproken voorkeur voor kruidige ritmes en onverwachte wendingen aan de dag. Goldbergs originaliteit is nog evidenter in de Triosonate in a-klein, waarin een typisch barokke fuga en siciliana worden geflankeerd door een adagio in galante stijl en een onstuimige finale die onmiskenbaar vooruitloopt op de Sturm und Drang. Het van oorsprong Russische Ludus Instrumentalis (strijkers, theorbe, klavecimbel) verzorgt, in wisselende bezettingen, oorstrelende uitvoeringen: onstuimig, dansant, lyrisch, sensueel – elk deel sprankelt onder de vaardige handen van de musici."
Klassieke Zaken Magazine 3/4-2021