Responsoria 1611

Collegium Vocale Gent, Philippe Herreweghe

De Responsories voor de Goede Week van Carlo Gesualdo da Venosa zijn een absoluut topwerk van muzikaal maniërisme, en toch is er al meer dan 25 jaar geen complete opname van de cyclus gemaakt. Dit is ongetwijfeld te wijten aan de enorme eisen die aan de uitvoerders worden gesteld, maar met Philippe Herreweghe hoeft men zich hier geen zorgen over te maken. Hij slaagt erin een opname te maken van referentiekarakter op tijd voor het Gesualdojaar 2013. Het grootste verschil met andere uitvoeringen is echter dat Herreweghe streeft naar de grootst mogelijke homogeniteit. Hij vangt de dissonanten als het ware in een zachte ensembleklank en een soepele lijnvoering. Dynamische, articulatorische en ook agogische contrasten blijven daardoor goed waarneembaar, maar worden de luisteraar niet om de oren geslagen.

Gesualdo:
 Feria Quinta, Tenebrae Responsories for Maundy Thursday (Responses for Holy Week)

"De dit jaar vierhonderd jaar geleden overleden Carlo Gesualdo blijft met voorsprong de meest vreemde, raadselachtige, intrigerende en zelfs verachtelijke componist van de late renaissance en de vroege barok in Italië. Hij heeft een wonderlijke biografie die niet alleen getuigt van een volkomen vervreemding en een obsessieve liefde voor muziek, maar ook van moordlust. Hij liet vakkundig zijn echtgenote en haar minnaar om zeep helpen en de rijke edelman Gesualdo kwam er nog mee weg ook. Zijn buitengewoon avontuurlijke madrigalen zijn mede dankzij het Gesualdo Consort Amsterdam en het Kassiopeia Kwintet redelijk bekend, maar zijn religieuze muziek, vooral de Responsoria et alia ad Officium Hebdomadae Sanctae spectantia uit 1611, kan nog wel wat steun gebruiken. En die krijgen de Tenebrae Responsoria voor de donkere metten van de Goede Week twee cd’s lang van het betoverend zingende Collegium Vocale Gent onder leiding van Philippe Herreweghe. De Responsoria zijn minder extreem en contrastrijk dan het Vijfde en Zesde madrigaalboek die uit ongeveer dezelfde tijd stammen, maar wat Gesualdo doet met klank- en beeldschildering door de hemel te laten stralen of de afgrond chromatisch open te laten gaan, grenst nog steeds aan het ongelooflijke. Een echte puntje-van-de-stoel-cd."
Klassieke Zaken Magazine 5-2013

Philippe Herreweghe plaatst zich, dat kan bijna niet anders, met deze nieuwe uitgave van de Responsoria voor de Goede Week in de allerhoogste gelederen. Meer dan veel van zijn collega's benadert hij deze muziek vanuit de esthetiek van de zeventiende in plaats van die van de zestiende eeuw. Dat betekent dat er bij Herreweghe al veel meer barok doorklinkt dan bij bijvoorbeeld The Tallis Scholars. Het kleine koor van Herreweghe zingt bovendien wat aardser en meer vanuit de menselijke maat. Net als de eerdere renaissance-cd's van het Collegium Vocale is dus ook deze weer prachtig en zal ongetwijfeld in de prijzen gaan vallen."
TOM (Tijdschrift Oude Muziek)

"The choir makes a careful distinction between those pieces that depict events, and those that meditate upon them...Herreweghe also coaxes some very expressive moments from the choir (the dark glitter of the low voices in Aestimatus sum is magical)."
BBC Music Magazine - January 2014 ****

"To the music's overt drama Philippe Herreweghe responds with a typically more measured controlled performance, so one may say that the performance is cooler than the music...the set is one of their most impressive achievements."
Gramophone Magazine - February 2014