Dmitri Shostakovich: Symphony No. 8 C Minor, Op. 65

Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks, Bernard Haitink

Het label BR-Klassik grijpt de 75e verjaardag van het Beierse Radio Symfonie Orkest (BRSO) in 2024 nu aan om niet eerder uitgebrachte opnames van concerten die het beluisteren waard zijn voor het eerst beschikbaar te maken op cd en als stream.

De Nederlandse dirigent Bernard Haitink en het Beierse Radio Symfonie Orkest hadden een lange en intensieve artistieke samenwerking, die abrupt werd beëindigd door zijn overlijden in oktober 2021. BR-KLASSIK presenteert nu uitstekende live-opnamen van concerten uit de afgelopen jaren die nog niet zijn uitgebracht. Deze opname van de Achtste Symfonie van Sjostakovitsj documenteert een concert uit september 2006 van de Münchner Philharmonie in de Gasteig.

Sinds Haitink in 1958 voor het eerst een abonnementsconcert in München dirigeerde, stond hij herhaaldelijk op het podium van het Beierse Radio Symfonie Orkest - in de Herkulessaal van de Residenz of in de Philharmonie im Gasteig. De prettige samenwerking duurde meer dan zes decennia. Orkestmusici en zangers werkten net zo graag met hem als de geluidstechnici van BR. Als vertolker van het symfonische repertoire, vooral van de Duits-Oostenrijkse laatromantische periode, genoot Haitink wereldwijd groot aanzien. Ook de symfonieën van Dmitri Sjostakovitsj waren bij hem altijd in de beste handen. Voor hem was de transparantie van de klankarchitectuur van een muzikale compositie met haar gelaagde onderlinge relaties het allesoverheersende principe: extreme tonale gevoeligheid gekoppeld aan een helder gestructureerde interpretatie van de noten.

Voor Sjostakovitsj' tijdgenoten, opgevoed in de geest van het Socialistisch Realisme, was het duidelijk dat de Achtste Symfonie een programma moest hebben en, nog specifieker, een actuele verwijzing naar de actualiteit. En er kon nauwelijks iets relevanters zijn dan het beslissende keerpunt in de slag om Stalingrad. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de symfonie, gecomponeerd in minder dan negen weken tussen 2 juli en 9 september 1943, ook werd aangeduid als "Stalingrad". Onder druk van de omstandigheden had Sjostakovitsj een esthetiek ontwikkeld van de dubbele bodem, de geheime verborgen betekenis en de afgrijselijke ironie, waarvoor in de cultuurgeschiedenis weinig equivalenten te vinden zijn. Dit werk drukt ook de dwang uit waaronder een dergelijke "systeemconforme" muzikale taal werd gecreëerd.

Shostakovich:
 Symphony No. 8 in C minor, Op. 65