Bells/Symphonic Dances

Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks, Chor des Bayerischen Rundfunks, Mariss Jansons

Twee grote symfonische gedichten van de Russische componist Sergei Rachmaninov zijn te horen op het nieuwe BR Klassik album: de vierdelige compositie The Bells op. 35 naar een gedicht van Edgar Allan Poe voor solostemmen, koor en orkest uit 1913, en de drie Symphonic Dances op. 45 uit 1940 - het laatste voltooide werk van de componist, die in 1943 overleed. Rachmaninoff was enorm onder de indruk van Konstantin Balmonts vrije bewerking van Poe's gedicht The Bells: klokken hebben voor iedere Rus een speciale betekenis, omdat hun kathedralen zich onderscheiden door het prachtige samenspel van kerkklokken - een luisterervaring die ook op Rachmaninoff een blijvende indruk maakte. In de vier strofen van het gedicht worden de geluiden van sleebellen, trouwklokken, brandklokken en doodsklokken beeldend weergegeven. De vier delen van Rachmaninoffs meest monumentale symfonische gedicht brengen op meesterlijke wijze de zeer verschillende stemmingen van elk deel tot leven.

De Symphonic Dances voor groot orkest zijn geschreven op Long Island in 1940. Het eerste deel bevat een citaat uit de (mislukte) Eerste Symfonie, het tweede is bedoeld om de jaren tussen de eeuwwisseling en de Russische Revolutie te behandelen, en het derde combineert het Dies irae (symbolisch voor de dood) met het Hallelujah van de Orthodoxe liturgie (voor de wederopstanding). De hoopvolle Canticle triomfeert over het Laatste Oordeel in de laatste maten, gecreëerd door Rachmaninoff - misschien een voorafschaduwing van zijn naderende dood. De twee meesterwerken, die Rachmaninoff als zijn beste composities beschouwde, werden opgenomen tijdens concerten in München in de Herkulessaal van de Residenz in januari 2016 (The Bells) en januari 2017 (Symphonic Dances) - uitstekende interpretaties van essentiële 20e-eeuwse composities onder leiding van Mariss Jansons.

Rachmaninov:
 Symphonic Dances, Op. 45
 The Bells, Op. 35

"Bij het Koninklijk Concertgebouworkest is de herinnering aan Mariss Jansons aardig weggepoetst door de prestaties van Daniele Gatti, maar soms komt er zo’n moment dat verlangend terugdenken aan die warme, ronde Russische interpretaties de enige optie is. Vooral als het een opname van twee meesterwerken van Rachmaninov betreft die uitgevoerd worden door dat andere orkest, waar Jansons wel aan verbonden bleef: het Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks. Samen met het koor van dezelfde omroep en een drietal begenadigde solisten voert het gezelschap onder leiding van Jansons het magistrale The Bells uit, waarbij niet onvermeld mag blijven dat Peter Dijkstra het koor klaarstoomde voor deze fenomenale live-uitvoering op 16 januari 2016. En zonder het koor klinkt zo’n typische Jansonslezing van de Symfonische dansen, breed, zangerig, dwingend, maar ondertussen inzoomend op elk minuscuul detail dat het geheel verheft tot een meesterwerk. Het orkest reageert als vanzelfsprekend op de dirigent en zorgt er met de technici voor dat ook deze liveregistratie klinkt als een klok. Het Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks is dan misschien geen Concertgebouworkest, wat het gezelschap hier onder Jansons presteert misstaat in geen enkele muziekminnende huiskamer."
Klassieke Zaken Magazine 2-2018

"Verfijnde mystiek en onheilszwangere doodsangst wisselen elkaar af in dit symbolische meesterwerk op het gedicht van Edgar Allan Poe, waarin de klokken hun subtiele rol spelen zoals alleen Rachmaninov (en dus Jansons) dat kan. Een 10 van Luister, minder kan echt niet!
LUISTER MAGAZINE CUM LAUDE

"This superlative performance…is one of those stratospherically accomplished, ‘cosmic’ ones that Jansons says he is always trying to attain… Jansons has Rachmaninov in his very soul; but he is also able to capitalise on his remarkable ear for colour, clarity and atmosphere, coupled with his distinctive energy and probing depth of emotional understanding."
Gramophone Magazine - April 2018