I Took Up the Runes

In 1990 was Jan Garbarek tientallen jaren op zoek geweest naar die ene sleutel, een landschap van pieken en dalen doorkruisend, om die uiteindelijk te vinden in de runen die hij met dit album als naamgever opnam. Een meanderende versie van Mari Boine Persens "Gula Gula" schetst de perfect geproportioneerde rituele ruimte van het album voor een geluid dat sindsdien het werk van de Noorse saxofonist heeft bepaald. Met Runes had zijn geluid een helderheid bereikt die als vloeistof op het toetsenbord van Rainer Brüninghaus viel.

In het vijfdelige "Molde Canticle", dat de diepste anatomie van het album verkent, balanceert Garbarek geluid en beweging tot iets heel bijzonders. Het stuk gaat vooral over tijd. Het spreekt in een taal die ons raakt. De gyroscopische kwaliteit van Part 2 zoemt rond de centrifugale kracht van Garbareks lyriek, die van kracht naar kracht gaat. Deel 3 bevat een zangsolo van bassist Eberhard Weber, die vogelachtige boventonen ontlokt aan het zachte glijden van zijn strijkstok. Deze betoveringen zijn slechts de opmaat tot een ronde van koperen en pianistische mijmeringen. Deel 4 is een meer ritmische showcase (de invloed van percussionist Nana Vasconcelos is ook duidelijk op nummers als "Buena Hora, Buenos Vientos"), en Garbarek blaast krachtig maar grillig en gewichtig, terwijl hij in deel 5 een eenvoudige golf over een harpachtig ostinato weeft.

Deze nummers hebben allemaal iets weg van volksliedjes (soms omgekeerd, zoals in "His Eyes Were Suns"), zo levendig is elk nummer in zijn evocatie van volkeren en tradities. Het titelnummer is een meer groove-georiënteerd spektakel waarin Garbarek zich nog verder vrijmaakt. Rest nog "Rahkki Sruvvis", nog een gezongen stuk met wat gelaagde saxofoonklanken voor een laatste blik op de hemel.

Velen hebben Garbarek bekritiseerd omdat hij te soft zou zijn geworden. I Took Up The Runes bewijst dat hij die dynamische energie gewoon heeft gekanaliseerd via verschillende druppels intensiteit. Net als rook hebben ze vuur nodig om op te stijgen, maar vuur in zijn natuurlijke staat vereist tijd en zorg om te vangen.

De bestseller "Runes", een van de meest uitgaande data van de Noorse saxofonist, betekende ook het eerste optreden van Manu Katché met de groep Garbarek. Middelpunt van het album is het vijfdelige "Molde Canticle".

1. Gula Gula
2. Molde Canticle (Pt. 1)
3. Molde Canticle (Pt. 2)
4. Molde Canticle (Pt. 3)
5. Molde Canticle (Pt. 4)
6. Molde Canticle (Pt. 5)
7. His Eyes Were Suns
8. I Took Up The Runes
9. Buena Hora, Buenos Vientos
10. Rahkki Sruvvis

"Voor 'I Took Up The Runes' heeft Garbarek zijn kwartet uitgebreid - en verbaast hij met een verscheidenheid aan vormen en ritmes, met een extravertheid en een dynamisch-vloeiend geluid dat de leugen geeft aan al die critici die hem overhaast in het hokje van de New Age jazz wilden stoppen.
M. Inhoffen in stereoplay 1/91