Mendelssohn: Lieder Ohne Worte

Igor Levit (piano)

Igor Levits persoonlijke artistieke reactie op de aanvallen op Israël op 7 oktober 2023 en de huidige wereldwijde toename van antisemitisme.

De artiest zal zijn selectie uit Felix Mendelssohns "Liederen zonder woorden" uitvoeren, aangevuld met een prelude van de Franse componist Charles-Valentin Alkan. Igor Levit zal de opbrengst van dit album doneren aan twee Duitse organisaties die antisemitisme bestrijden - het OFEK adviescentrum voor antisemitisch geweld en discriminatie en het Kreuzberger Initiative gegen Antisemitismus e. V.

Igor Levit zegt: "Ik heb deze opname gemaakt uit een zeer sterke innerlijke noodzaak. De eerste vier of vijf weken na de aanslag op 7 oktober bracht ik door in een mengeling van sprakeloosheid en totale verlamming. En op een gegeven moment realiseerde ik me dat ik geen andere instrumenten had dan te reageren als artiest. Ik heb de piano. Ik heb mijn muziek. En zo kwam ik op het idee om deze werken, de 'Songs without Words', op te nemen en de opbrengst van deze opname te doneren aan twee prachtige organisaties in mijn thuisstad Berlijn die mensen helpen die antisemitisme ervaren en jongeren ondersteunen om niet in de klauwen van antisemitisme te vallen. Het is mijn artistieke reactie, als persoon, als muzikant, als Jood, op wat ik de afgelopen weken en maanden heb gevoeld. Of om preciezer te zijn, het is een van de vele reacties die bij me opkwamen."

Met dit album zet Igor Levit zijn veelzijdige initiatieven in de strijd tegen het toenemende antisemitisme voort. Onlangs gaf hij commentaar op de alarmerende escalatie van antisemitisme in veel prominente Duitse media en besprak hij de huidige impact ervan op het Joodse leven met de Duitse vice-kanselier Robert Habeck ter gelegenheid van de 85e verjaardag van de Kristallnacht. De video van het gesprek werd online gepubliceerd. Afgelopen november reisde Igor Levit naar Tel Aviv om te spelen voor de families van Israëlische gijzelaars en organiseerde hij op 27 november een solidariteitsconcert in het Berliner Ensemble met veel prominente Duitse musici, auteurs en presentatoren, evenals Holocaustoverlevende Margot Friedländer. De opbrengst van dit veelgeprezen evenement werd gedoneerd aan dezelfde twee organisaties als nu gepland zijn voor het album. Igor Levit is van plan om soortgelijke solidariteitsconcerten in andere landen te organiseren.

Igor Levit heeft veel van Mendelssohns "Songs without Words" privé gespeeld en zegt dat een "zekere melancholie" in deze werken hem de laatste tijd wat troost heeft gegeven. Hij beschouwt ook Alkan's Prélude op. 31: nr. 8 "La chanson de la folle au bord de la mer" als een soort "lied zonder woorden" en als een intuïtief juiste afsluiting van de opname.

Mendelssohn:
Lieder ohne Worte, Op. 19b - BOOK 1:
1. No. 1 in E Major. Andante con moto, MWV U 86
2. No. 2 in A Minor. Andante espressivo, MWV U 80
3. No. 4 in A Major. Moderato, MWV U 73
4. No. 6 in G Minor. Andante sostenuto, MWV U 78 'Venetian Gondola Song'

Lieder ohne Worte, Op. 30 - BOOK II:
5. No. 1 in E-Flat Major. Andante espressivo, MWV U 103
6. No. 3 in E Major. Adagio non troppo, MWV U 104
7. No. 6 in F-Sharp Minor. Allegretto tranquillo, MWV U 110 'Venetian Gondola Song'

Lieder ohne Worte, Op. 38 - BOOK III:
8. No. 2 in C Minor. Allegro non troppo, MWV U 115
9. No. 6 in A-Flat Major. Andante con moto, MWV U 119 'Duetto'

Lieder ohne Worte, Op. 53 - BOOK IV:
10. No. 4 in F Major. Adagio, MWV U 114 'Sadness of Soul'
11. No. 5 in A Minor. Allegro con fuoco, MWV U 153 'Folksong'

Lieder ohne Worte, Op. 62 - BOOK V:
12. No. 3 in E Minor. Andante maestoso, MWV U 117 'Funeral March'
13. No. 5 in A Minor. Andante con moto, MWV U 151 'Venetian Gondola Song'

Lieder ohne Worte, Op. 102 - BOOK VIII:
14. No. 1 in E Minor. Andante un poco agitato, MWV U 162

Alkan:
15. La chanson de la folle au bord de la mer, Op.31 no.8

"Designed for children and amateurs, their charms are generally underrated by professionals – but Levit finds beauty in them, expressed with a warm touch and pleasing emotional directness."
BBC Music Magazine - March 2024 ***

LUISTER MAGAZINE 779 - Luister NEGEN