Sacred Hymns

Keith Jarrett (piano)

De exacte datum waarop George Ivanovitsj Gurdjieff in deze wereld werd geboren is onbekend. Dit is passend, want voor iemand die zijn leven lang heeft besteed aan het ontrafelen ervan, zouden zulke alledaagse details in het grote geheel niet nodig zijn geweest. Geboren in Armenië uit een Griekse vader en Armeense moeder, reisde Gurdjieff de wereld rond op zoek naar fabelachtige kloosters en de geheimen die ze bewaarden. In tegenstelling tot velen voor en na hem, slaagde hij erin. Meer nog dan velen voor en na hem, stopte hij deze kennis in zijn somatisch bewustzijn tot het explodeerde als een supernova. Biograaf John Shirley vergelijkt de ontmoeting met Gurdjieff met een koude douche, "een welkome schok van waakzaamheid" die diepe, onuitwisbare sporen nalaat in lichaam en ziel. Muziek was de donkere materie van zijn kosmologie, die functioneerde volgens een onuitsprekelijke wet waardoor de luisteraar zich gedwongen voelde zichzelf binnenstebuiten te keren en eerder gebottelde emoties los te laten in de open sterren. Muziek was trilling, en trilling was het leven zelf. In de handen van een artiest als Keith Jarrett, durf ik te zeggen, wordt het iets meer.

De muziek op dit album werd gecomponeerd tijdens Gurdjieffs zogenaamde "tweede periode" en komt uit een vruchtbaar blok van de jaren 1920 waarin hij samenwerkte met de Russische componist Thomas de Hartmann om een schat aan melodieën uit verschillende volksmuziektradities en de Russische orthodoxie te creëren. De resulterende stukken zijn onopvallend en passen bij Jarrett omdat ze lijken voort te komen uit de verwante methodologie van zijn eigen solo-improvisaties, waarbij hij glorieuze spelonken van geluid, melodie en geest vanaf de grond opbouwt. De klanken van 'Reading Of Sacred Books', bijvoorbeeld, ontvouwen zich heel zachtjes en openen niet zozeer een nieuw terrein, als wel steeds meer deuren van binnen, elk de spiegel van een ander gezicht van onze psyche. Ceremonie en wanhoop delen dezelfde hemel; grootsheid en armoede, dezelfde grond. Elk van deze levendige momenten kronkelt als een koord om de vinger van de mentale vergetelheid. Jarrett onderhandelt met niet aflatende aandacht over deze sterke contrasten en het bindweefsel daartussen. Alleen al het horen van de genialiteit waarmee hij de punctuaties van "Hymn To The Endless Creator" dialogeert met de Debusseaanse meditaties van "Hymn From A Great Temple" en "The Story Of The Resurrection Of Christ" is een wonder op zich. "Holy Affirming-Holy Denying-Holy Reconciling" beschrijft perfect het driedelige wordingsproces dat Jarrett doorloopt, en laat ons achter in het afsluitende "Meditation".

Alleen al uit de titels zou men deze stukken kunnen verwarren met toneelmuziek, terwijl de muziek in feite haar eigen ritueel is, een verzameling hymnen aan zichzelf in een mise-en-abyme van het geloof. Het is een veelzijdig juweel van losjes gebonden energie dat vreugde vindt in leegte. Met gepaste zekerheid en durf bewijst Jarrett dat muziek niet zijn eigen religie is, maar religie zijn eigen muziek.

Gurdjieff:
 Easter Hymn
 Easter Night Procession
 Holy Affirming-Holy Denying-Holy Reconciling
 Hymn
 Hymn for Easter Thursday
 Hymn for Good Friday
 Hymn from a Great Temple
 Hymn to the Endless Creator
 Meditation
 Orthodox Hymn from Asia Minor
 Prayer and Despair
 Reading of Sacred Books
 Religious Ceremony
 The Story of the Resurrection of Christ