FORBIDDEN MUSIC IN WORLD WAR II

Jacques Zoon (flute), Dimitri Ferschtman (piano), Ronald Brautigam (piano), Doris Hochscheid (cello), Frans van Ruth (piano), Isabelle van Keulen (violin), Viotta Ensemble, Ebony Quartet, Members of the Ebony Quartet, Asdis Valdimarsdottir (viola), Marcel Worms (piano), Eleonore Pameijer (flute), Emi Ohi Resnick & Ursula Schoch (violins), Irene Maessen (soprano), Marcel Worms & Lodewijk Crommelin (pianos), Marieke van der Ven (tapdancing), Ursula Schoch (violin), Stephan Heber (cello), Marijke van Kooten (violin), Anja van Wijk (mezzo-soprano), Pieter Wispelwey (cello), Philippe Entremont (viola), Ivar Berix (clarinet), Edith van Moergastel (viola), Doris Hochschied (cello), Utrechts String Quartet, Marja Bon (piano), Erika Waardenburg (harp), Raymond Delnove (flute), Michal Shamir (soprano), Vag Papian (piano), Martin Kaaij (guitar), Jacobien Rozemond (violin), Gilad Nezer (baritone), Marianne Boer (piano), Marjo Tal (piano)

Netherlands Radio Chamber Orchestra, Royal Concertgebouw Orchestra, Netherlands Philharmonic Orchestra, Netherlands Chamber Orchestra, Het Brabants Orkest, Nederlands Kamerkoor, Jac van Steen, Ed Spanjaard, Eugen Jochum, Bernard Haitink, George Szell, Daniel Raiskin, Rafael Kubelik, Marc Soustrot, Klaas Stok

Deze cd-boxset, zeventig jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog uitgebracht, bevat muziek die is gecomponeerd door degenen die tijdens diezelfde oorlog werden vervolgd; elke uitvoering van deze werken was destijds strikt verboden. Negentien Nederlandse componisten werden gedeporteerd naar concentratiekampen, waarvan er slechts zes de wreedheden overleefden. Anderen doken onder of overleefden met valse identiteiten. Bijna allen zagen hun muzikale carrière ongelegen komen.

Het vroegtijdige verlies van deze componisten was een zware slag voor de Nederlandse muziekgeschiedenis en als gevolg daarvan veranderde het muzikale landschap volledig. Een nieuwe generatie muzikanten stond te popelen om de leegte te vullen en tijdens deze jaren van wederopbouw evolueerde een nieuw type muziek snel in de richting van wat later modernisme werd genoemd. De nieuwe esthetiek duwde componisten weg van het schrijven van een charmante melodie, het gebruik van harmonieuze akkoorden of het plezieren en ontroeren van het publiek. Vooroorlogse muziek werd als oubollig, dilettant, conservatief en hopeloos achterhaald beschouwd. In plaats daarvan domineerden atonaliteit, extremisme en een conceptuele visie het toneel. Daarom is deze boxset ontworpen om de generatie componisten die verloren is gegaan in de oorlog te herbeleven. De Stichting Leo Smit heeft de afgelopen twintig jaar onderzoek gedaan naar deze mishandelde, vergeten componisten en hun werken. Artistiek manager Eleonore Pameijer assisteerde Etcetera bij het samenstellen van de set uit een verzameling eerder uitgebrachte opnames op een reeks andere labels. CD-nr. 10 bevat echter een aantal verrassingen en premières op cd.

Belinfante:
 Sonatine No. 3
  W/Eleonore Pameijer (flute), Marcel Worms (piano) 

Bosmans:
 Concertstuk for flute and chamber orchestra
  W/Jacques Zoon (flute) & Netherlands Radio Chamber Orchestra, Jac van Steen

 Poème for piano and orchestra
  W/Dimitri Ferschtman (piano) & Netherlands Radio Chamber Orchestra, Ed Spanjaard

 Concertino for piano and orchestra
  W/Ronald Brautigam (piano) & Netherlands Radio Chamber Orchestra, Ed Spanjaard

 Nuit Calme
 Cello Sonata
  W/Doris Hochscheid (cello), Frans van Ruth (piano)
 
Delden:
 Concerto for 2 String Orchestras, Op. 71
 Concerto for 12 Winds, Timpani, Percussion and Piano, Op. 67
  W/Royal Concertgebouw Orchestra, Eugen Jochum

 Musica Sinfonica, Op. 93
  W/Royal Concertgebouw Orchestra, Bernard Haitink

 Sinfonia No 3, Op. 45 "Facets"
  W/Royal Concertgebouw Orchestra, George Szell

 Violin Sonata, Op. 82
  W/Isabelle van Keulen (violin), Ronald Brautigam (piano)
 
Dresden:
 Dansflitsen (Dance flashes)
  W/Royal Concertgebouw Orchestra, Rafael Kubelik
 
Flothuis:
 Pour le tombeau d'Orphée, Op. 37
 Sonata da Camera for Flute and Harp
  W/Eleonore Pameijer (flute), Erika Waardenburg (harp)

 Aubade for flute solo
  W/Eleonore Pameijer (flute)

 Sonata da Camera for flute and piano, Op. 17
  W/leonore Pameijer (flute), Frans van Ruth (piano)
 
Gilse:
 Concert Overture in C minor
  W/Netherlands Radio Chamber Orchestra, Jac van Steen

 Nonet
  W/Viotta Ensemble

 String Quartet (1922, unfinished)
  W/Ebony Quartet

 Trio (1927)
  W/Members of the Ebony Quartet
 
Gokkes:
 Adonoj moloch (Psalm 93)
 Tsaddik kattomor (Psalm 92)
 Min hametsar (Psalm 118)
  W/Gilad Nezer (baritone) & Nederlands Kamerkoor, Klaas Stok
 
Hanf, B:
 Kleine Suite
  W/Jacobien Rozemond (violin), Marja Bon (piano)
 
Hillesum:
 Prelude No. 1
 Prelude No. 2
  W/Marianne Boer (piano)
 
Kattenburg:
 Allegro Moderato for viola and piano
  W/Asdis Valdimarsdottir (viola), Marcel Worms (piano)

 Piece for flute and piano
  W/Eleonore Pameijer (flute), Marcel Worms (piano)

 Escapades for two violins
  W/Emi Ohi Resnick & Ursula Schoch (violins)

 7 Palestinian Songs
  W/Irene Maessen (soprano), Marcel Worms (piano)

 5 Compositions for piano four-hands
  W/Marcel Worms & Lodewijk Crommelin (pianos), Marieke van der Ven (tapdancing)
 
 Romanian Melody
  W/Ursula Schoch (violin), Stephan Heber (cello), Marcel Worms (piano)

 Flute Sonata (1937)
  W/Eleonore Pameijer (flute), Marcel Worms (piano)

 Tempo di Blues
  W/Marcel Worms (piano)

 Alla Marcia
  W/Ursula Schoch (violin), Marcel Worms (piano)

 Quartet for flute, violin, cello and piano
  W/Eleonore Pameijer (flute), Ursula Schoch (violin), Stephan Heber (cello), Marcel Worms (piano)
 
Kok:
 Sept Mélodies Retrouvées
  W/Irene Maessen (soprano), Ursula Schoch (violin), Marcel Worms (piano)
 
Lilien:
 Modern Times Sonata for piano and violin
  W/Frans van Ruth (piano), Marijke van Kooten (violin)

 Divertimento
  W/Eleonore Pameijer (flute), Frans van Ruth (piano)

 Veronica
 Mietskaserne
 Herbst
 Chansons des mendiants (4)
 Les Indolents
  W/Anja van Wijk (mezzo-soprano), Frans van Ruth (piano)
 
Rettich:
 Concerto for flute & orchestra, Op. 19
  W/Raymond Delnove (flute) & Het Brabants Orkest, Marc Soustrot

 Hebräische Balladen, Book 1
  W/Michal Shamir (soprano), Vag Papian (piano)
 
Richter, N:
 Twee stukken for violin and piano
  W/Marijke van Kooten (violin), Frans van Ruth (piano)

 Trio for flute, viola and guitar
  W/Eleonore Pameijer (flute), Edith van Moergastel (viola), Martin Kaaij (guitar)

 String Quartet
  W/Jacobien Rozemond (violin), Marijke van Kooten (violin), Edith van Moergastel (viola), Doris Hochscheid (cello)

 Serenade for flute, violin and viola
  W/Eleonore Pameijer (flute), Jacobien Rozemond (violin), Edith van Moergastel (viola)

 Sonatine for piano
  W/Frans van Ruth (piano)
 
Sibinga:
 Trois Images for flute and harp
  W/Eleonore Pameijer (flute), Erika Waardenburg (harp)
 
Smit:
 Concertino for cello and orchestra
  W/Pieter Wispelwey (cello) & Netherlands Radio Chamber Orchestra, Ed Spanjaard

 Schemselnihar
  W/Netherlands Philharmonic Orchestra, Ed Spanjaard

 Concerto for viola and strings
  W/Philippe Entremont (viola) & Netherlands Chamber Orchestra, Daniel Raiskin

 Trio for Clarinet, Viola and Piano
  W/Ivar Berix (clarinet), Edith van Moergastel (viola), Frans van Ruth (piano)

 Sonate for flute and piano
  W/Eleonore Pameijer (flute), Frans van Ruth (piano)
 
Tal, M:
 La Chanson Fatale
 Couplet de la rue de Bagnolet
 Le dernier poème
 Fille de Mars-Garçon d'Avril
 Paris est tout petit
  W/Marjo Tal (piano)
 
Wertheim:
 Sonatine for cello and piano
  W/Doris Hochschied (cello), Frans van Ruth (piano)

 Violin Sonata (1931)
  W/Ursula Schoch (violin), Marcel Worms (piano)

 String Quartet (1932)
  W/Utrechts String Quartet

 Trois Morceaux for flute and piano
  W/Eleonore Pameijer (flute), Marcel Worms (piano)

 Three Preludes for 'Lancelot'
  W/Ursula Schoch (violin), Asdis Valdimarsdottir (viola), Eleonore Pameijer (flute)

 Trois Chansons for voice, flute and piano
  W/Irene Maessen (soprano), Eleonore Pameijer (flute), Marja Bon (piano)

 Zwei Lieder
 4 Songs on Dutch Poems
  W/Irene Maessen (soprano), Marcel Worms (piano)

Noten van een briljante generatie

"Hoe zou het Nederlandse muziekleven eruitgezien hebben als de Tweede Wereldoorlog de twintigste eeuw niet als een wrede wig had gespleten? Hoe zouden Nederlandse componisten vandaag de dag gecomponeerd hebben als al die briljante en veelbelovende componisten uit de eerste helft van de twintigste eeuw hun werk af hadden kunnen maken? Componisten als Henriëtte Bosmans, Dick Kattenburg, Leo Smit, Sem Dresden, Nico Richter en zelfs Marius Flothuis en Lex van Delden werden of omgebracht vanwege hun Joodse wortels, of na de oorlog genegeerd en als componist op een zijspoor gezet door de jongste generatie die het modernisme omarmde. De mede dankzij de Leo Smit Stichting – en de grote motor daarachter, fluitiste Eleonore Pameijer – uitgebrachte 10-cd-box Forbidden music in World War II brengt deze verguisde en nog altijd te vaak vergeten wereld weer tot leven. Alle meesterlijke opnamen die er de afgelopen decennia zijn gemaakt, komen hier samen, plus nog wat even mooie bonusregistraties. Het maakt de box niet alleen tot een pijnlijke herinnering aan wat had kunnen zijn, maar ook tot een feest van heerlijk meeslepende muziek vol Franse slag, jazz, melancholie, meezingbare melodieën en meer. Het is de stem van een generatie" die klaar stond om de wereld te veroveren en die in de kiem gesmoord werd.
Een indrukwekkende box."
Klassieke Zaken Magazine 4-2015