Symphony no. 14

Asmik Grigorian (soprano), Matthias Goerne (baritone) & Orchestre Philharmonique de Radio France, Mikko Franck

Bariton Matthias Goerne, het Orchestre Philharmonique de Radio France en Mikko Franck lanceren een trilogie van Sjostakovitsj’ werken voor bariton en orkest met een opname van Symfonie nr. 14. Daarna volgen Symfonie nr.13 (Babi Yar) en de Suite op gedichten van Michelangelo Buonarroti. Sopraan Asmik Grigorian sluit zich aan bij Matthias Goerne voor deze monumentale maar zeer subtiele symfonie-setting gedichten van García Lorca, Apollinaire, Küchelbecker en Rilke. Gebaseerd op hun uitgebreide ervaring met het werk en de passie die hen kenmerkt, belichamen ze met succes alle dimensies ervan: ‘De interpretatieve moeilijkheid van deze symfonie is de noodzaak om subtiele aanwijzingen op te sporen die niet onmiddellijk waarneembaar zijn; door hun veelheid ontstaat er een formidabele expressiekracht, die, net als een legpuzzel, uiteindelijk zinvol wordt’, schrijft Benjamin François. ‘Het is de fundamentele bevestiging van Sjostakovitsj dat de onmenselijke daden van de beulen, Stalin en zijn handlangers, wel eens de fysieke dood kunnen veroorzaken, maar het voortdurende spirituele voortbestaan ??van kunstwerken niet kunnen verhinderen.’

De late werken van Sjostakovitsj geven de luisteraar niet zelden een gevoel van wanhoop en verlatenheid. Dit geldt vooral voor zijn 14e Symfonie, geschreven in 1969. Moessorgski's cyclus Liederen en dansen van de dood uit 1875, die hij in 1962 orkestreerde, diende als inspiratiebron. In de loop van het werk kwam hij al snel op het idee om een soort symfonisch vervolg te componeren, omdat hij dit werk bewonderde maar de uitkomst ervan te positief vond. Voor zijn symfonie, opgedragen aan niemand minder dan Benjamin Britten, stelde Sjostakovitsj een bloemlezing samen van elf gedichten van Guillaume Apollinaire, Federico Garcia Lorca, Wilhelm Küchelbecker en Rainer Maria Rilke, die allemaal rond het thema van de dood draaien. Er is geen troost voor leven na de dood in dit werk; het is eerder een berustend atheïstisch requiem dat zowel de christelijke transcendentie als het voorgeschreven optimisme van het socialistisch realisme verwerpt: "Mensen die zich voordeden als mijn vrienden ... wilden een troostende finale die de dood afschilderde als een nieuw begin. Maar het is geen begin, het is echt het einde; daarna is er niets, helemaal niets," aldus de componist.

Shostakovich:
 Symphony No. 14 in G minor, Op. 135

"Goerne’s background in Lieder serves him well, but Grigorian makes the whole performance. This takes nothing away from the perfectly satisfying conducting of Mikko Franck and the excellent playing by the Radio France Philharmonic, which is captured in the most vivid, immediate recorded sound of any version I know."
Fanfare / Mar-Apr 2024