Stelle Lucenti

La Sfera Armoniosa, Mike Fentross (theorbo), Emma Huijsser (harp), Paulina van Laarhoven (viola da gamba), Nora Fischer (soprano), Claron McFadden (soprano)

La Sfera Armoniosa, opgericht in 1992, is gespecialiseerd in het uitvoeren van 17e en 18e eeuwse muziek. Het Nederlandse barokensemble en barokorkest staat onder leiding van Mike Fentross. Naast muziek van beroemde componisten als Monteverdi, Handel en Vivaldi voert het ensemble ook minder bekende muziek uit, die na uitvoerig zoekwerk is gedistilleerd uit 17e- en 18e-eeuwse muziekdrukken en manuscripten. Het toonaangevende tijdschrift Gramophone schreef naar aanleiding van La Sfera’s eerste cd met muziek van de Italiaanse componist Kapsberger: ‘How soon will we hear the enchanting La Sfera Armoniosa again, and what fresh buried treasure will they unearth?’ (‘hoe spoedig zullen we het betoverende La Sfera Armoniosa weer horen en welke vers begraven schat zullen zij ontdekken’). La Sfera Armoniosa staat bekend om zijn baanbrekende programma’s zoals bijvoorbeeld het spraakmakende Schoenberg-Monteverdi programma dat zij met groot succes uitvoerden in Festival Oude Muziek Utrecht in 2004, de moderne wereldpremiere van drie opera’s: La Rosinda, l’Ipermestra en Granida en het programma rondom Constantijn Huygens dat zij in opdracht van het Concertgebouw in samenwerking met de schrijver en historicus Geert Mak samenstelden en uitvoerden.

De muziek in dit programma met twee vocale topsolisten dateert van de eeuwwisseling van de 16e naar de 17e eeuw, de overgang van de Renaissance naar de Barok, een muzikaal interessante en ook woelige periode!

Claudio Monteverdi is altijd beschouwd als de grootste meester van die periode. Veel musici werkten aan de hoven van de grote stadstaten (zoals Ferrara, Florence, Mantua, Venetië) en de pauselijke residentie in Rome. De hertog van Ferrara heeft drie sopranen in dienst en noemt ze Concerto delle Donne. Zij zijn de trots van het hof en treden op tijdens speciale concerten die alleen worden bijgewoond door hooggeplaatste hoffunctionarissen en belangrijke gasten. Componisten putten er inspiratie uit. Ook de hoofden van andere Italiaanse hoven die bij de concerten aanwezig zijn, zijn zeer onder de indruk van de dames, en in het begin van de 17e eeuw hebben alle belangrijke Italiaanse hoven soortgelijke culturele ambassadeurs in dienst om belangrijke evenementen meer prestige te verlenen

Een belangrijk punt van discussie betreft de vocale muziek. Men heeft de indruk dat de teksten overheerst worden door de muziek en zoekt naar een vorm waarin de affecten in de teksten meer op de voorgrond treden. Het uiteindelijke doel is om de ziel van de luisteraar te raken. Dit leidt tot de uitgave van een enorm aantal edities met composities voor solostem, twee sopranen en basso continuo en tot de geboorte van de opera.

1. Kapsberger - No, no, no
2. Monteverdi - O come sei gentile
3. Marini - Con le stelle in Ciel
4. Ortiz - Recercada primera
5. Ortiz - Recercada primera
6. Luzzaschi - O primavera
7. Luzzaschi - Deh vieni ormai
8. Kapsberger - Canario
9. Quagliati - Stelle Lucenti
10. Quagliati - Ardo d'Amor
11. Monteverdi - Oblivion soave
12. Mayone - Toccata
13. Strozzi - Lagrime mie
14. Peri - Tu dormi
15. Piccinini - Romanesca
16. Monteverdi - Ohime dov'e il mio ben

"Het moet een bijzonder enerverende tijd zijn geweest, de overgang van de renaissance naar de barok. Componisten zetten zich af tegen de immense meerstemmigheid van de renaissance en schreeuwden om vereenvoudiging ten dienste van de tekstbeleving. Monteverdi, Peri, Kapsberger en vele anderen schreven met dit in gedachten meesterwerken voor de Concerto delle Donne, twee of drie zingende dames die begeleid door een basso continuo fungeerden als cultureel boegbeeld van de Italiaanse hoven. Met Claron McFadden en Nora Fischer laat La Sfera Armoniosa deze tijd zo herleven dat je je met de ogen dicht direct waant in het Italië van rond 1600."
Aangenaam Klassiek 2020

CD van de Week - Radio 4