Army of Generals: the World of the Court Orchestra In M

Das Neue Mannheimer Orchester, Anders Muskens

De titel van deze bloemlezing is ontleend aan een uitspraak van de Engelse muziekhistoricus Charles Burney, die Mannheim in 1772 bezocht: "Er zijn meer solisten en goede componisten dan in enig ander orkest in Europa. Het is een leger van generaals, even bedreven in het maken van een plan voor een veldslag als in het optreden erin." Onder het bewind van keurvorst Carl Theodor werd het hoforkest van Mannheim van 1742 tot 1778 het zwaartepunt van het Europese muziekleven. Niet alleen werden de beste composities van die tijd er op hoog niveau uitgevoerd, maar er ontstond ook een eigen school van componisten, virtuoze spelers en een vernieuwende stijl die componisten als Mozart en Haydn sterk beïnvloedde. Christian Friedrich Daniel Schubart oordeelde in 1784: "Geen orkest ter wereld heeft ooit het Mannheim in uitvoering overtroffen."

Bach, J.Chr.:
 Concerto for the Pianoforte Op. 13 No. 6 in E flat (1777)
 Recitativo e Aria: “Anime, che provate”
 “Queste selve gia d’amore” from Amor Vincitore (1774) with obbligato flute, oboe, clarinet and bassoon

Beck:
 Symphonie Périodique No.17 in E flat major, C. 27 (1761)

Jommelli:
 Aria (Didone) from La Didone Abbandonata (1763 version)

Mozart:
 “Alcandro, lo confesso” – “Non sò d’onde viene” K.294 (1778)

Stamitz:
 Symphonie de chasse in D (1772)

"Aan de naam valt het niet af te lezen, maar Das Neue Mannheimer Orchester heeft als uitvalsbasis Den Haag. Daar richtte de Canadese klavecinist en fortepianist Anders Muskens eind 2016 het ensemble op dat de tijd van het beroemde Mannheimer orkest dat in het midden van de achttiende eeuw furore maakte moet doen herleven. Het Neue Mannheimer Orchester maakte de afgelopen jaren al furore met diverse concerten en een operaproductie. Om de voor het orkestwezen zo belangrijke erfenis van de Mannheimers in kaart te brengen is er nu het begin van een cd-reeks, getiteld Army of Generals: The World of the Court Orchestra in Mannheim, 1742-1778. Deel twee en drie volgen later dit jaar, maar deze eersteling doet al reikhalzend uitzien naar het vervolg. De muziek van Beck, Johann Christian Bach en Stamitz zoekt enerzijds haar weg tussen de uitlopers van de barok en de klassieke periode en zit anderzijds vol nieuwe orkestrale vondsten. Het Neue Mannheimer Orchester brengt dit repertoire als een modern ‘leger van generaals’, zoals muziekreiziger Charles Burney het orkest destijds vol bewondering noemde, tot klinken en daarmee weer tot leven. Bovendien zingt de jonge Nederlandse sopraan Tinka Pijpker in aria’s van Bach, Mozart en Jommelli de sterren van de hemel."
Klassieke Zaken Magazine 1-2021