Schwanengesang

Can Çakmur (piano)

Franz Liszts bewerking van Schuberts Schwanengesang is heel erg zijn eigen werk: terwijl het heel duidelijk de muzikale betekenis van het origineel behoudt, geeft het ook een beeld van Liszts begrip van wat er achter de zwarte stippen op papier ligt. In de woorden van de jonge Turkse pianist Can Çakmur zijn Liszts "liederen zonder woorden" "treffend, verschrikkelijk, groots, intiem, vol leven en toch vaak zo bleek als de dood".

Het wonder van wat een enkel instrument kan bereiken speelt een essentiële rol in al deze stukken. "Schwanengesang" werd postuum gepubliceerd en is een verzameling liederen die Schubert wellicht wilde groeperen, maar als dat zo was, heeft hij nooit een definitieve volgorde aangegeven. In zijn bewerking maakte Liszt zijn eigen volgorde, en Çakmur neemt dezelfde vrijheid om tot een sequens te komen die geen plot is maar een emotionele reis. Love Message en Dove's Mail openen en sluiten de cyclus: het ene richt zich op de belofte van de dichter om terug te keren naar zijn geliefde, terwijl het andere het verlangen omarmt met glinsterende tranen.

Verlangen is precies het gevoel dat de cyclus aandrijft, want het draagt zowel hoop als teleurstelling in zich. De Liszt-bewerking werd voor het eerst gepubliceerd in 1840, twaalf jaar na Schuberts dood, en Çakmur contrasteert ze hier met de veel latere 'vergeten' walsen, Quatre Valses oubliées. Zoals de meeste late muziek van Liszt zijn ze ongrijpbaar, en Çakmur beschrijft ze als "mogelijk weemoedig, sardonisch of melancholiek - of misschien wel alles tegelijk". Can Çakmur, winnaar van de 2018 Hamamatsu International Piano Competition, bracht in 2019 zijn debuut SACD uit en ontving lof voor zijn technische bekwaamheid en gevoeligheid in gelijke mate - kwaliteiten die ook zijn nieuwe Liszt-album onderscheiden.

Liszt:
 Schwanengesang - Vierzehn Lieder Von Franz Schubert, S560
 4 Valses oubliees S215/R37

"This new disc presents his bona fides as a Liszt interpreter, and they are impressive...Given the wealth and range of his musical imagination, not to mention his genuine pianistic gifts, I believe Can Çakmur is someone from whom we can confidently and happily expect to hear a great deal more."
Gramophone Magazine - December 2020