Le Monde Selon George Antheil

Patricia Kopatchinskaja (violin) & Joonas Ahonen (piano)

De Amerikaanse componist en pianist George Antheil (1900-1959) beschreef zichzelf als een "pianist-futurist". Als kind van de 20e eeuw hield hij van snelheid, auto's en vliegtuigen. Om zijn opleiding voort te zetten en gesponsord door een rijke Amerikaanse vrouw, vestigde hij zich in het Parijs van de Années Folles, waar hij Pablo Picasso en Igor Stravinsky ontmoette en werken componeerde zoals de Sonata Sauvage en de Jazz Sonata, die niet de enige van zijn stukken waren die een tastbaar of liever lichamelijk schandaal veroorzaakten. Ook op andere manieren cultiveerde hij het imago van de "kwajongen van de muziek" - wat trouwens ook de titel is van zijn uiterst onderhoudende autobiografie! Tijdens een concert in Boedapest zwaaide hij zelfs met een pistool in de stijl van een gangster uit Chicago om het publiek rustig te houden.... Maar zo slecht was hij niet: hij aanbad bijvoorbeeld Ludwig van Beethoven, wiens werken hij placht te spelen in het eerste deel van zijn concerten voordat hij zijn eigen muziek ten gehore bracht. In 1933 keerde hij terug naar de Verenigde Staten, waar hij de toekomstige iconen van de Amerikaanse avant-garde ontmoette, John Cage en Morton Feldman. Dit weerhield hem er natuurlijk niet van zijn muzikale taalgebruik aanzienlijk af te zwakken en zich eens tot geheel andere dingen te wenden. Hij schreef een misdaadroman en ontwikkelde samen met de Hollywood-actrice Hedy Lamarr een innovatief radiografisch besturingssysteem voor torpedo's, waarvan het principe vandaag de dag nog steeds wordt gebruikt in Bluetooth.

Patricia Kopatchinskaja en de jonge Finse pianist Joonas Ahonen - die de London Times na een concert voorstelde als de "dubbelganger" van de violist (voor de recensent "een van die concerten die je je voor altijd herinnert")! - brengen hier hulde aan de al even beroemde en beruchte "Bad Boy of Music".

Antheil:
 Sonata No. 1 for Violin and Piano

Beethoven:
 Violin Sonata No. 7 in C minor, Op. 30 No. 2

Cage:
 Nocturne

Feldman, M:
 Extensions 1
 Piece for Violin & Piano

"Muziek in de geest van de roemruchte ‘bad boy of music’ George Antheil (1890-1959), de Amerikaan die in Parijs in de kringen verkeerde van Stravinsky, Picasso, Hemingway, Ezra Pound en andere hemelbestormers. Antheil was ook de man die ooit een revolver liet zien aan het onrustige publiek in de zaal. In zijn concerten speelde hij vaak werken van ‘bad boy’ Beethoven, in wie hij een verwante revolutionaire ziel herkende. De keuze van Patricia Kopatchinskaja en de jonge Finse pianist Joonas Ahonen om Beethovens vioolsonate nummer 7 op. 30 te combineren met Amerikaanse avant-gardecomponisten als Morton Feldman, John Cage en met de Eerste vioolsonate van Antheil zelf is dus heel logisch. Die eerste sonate is een ritmisch uiterst geprofileerd stuk dat de futuristische sfeer van de jaren twintig weerspiegelt. Drammerig, zou je ook kunnen zeggen, maar Kopatchinskaja en Ahonen hebben te veel fantasie om dat te laten gebeuren. Ook in de schimmige werken van Feldman en Cage blijven ze heel subtiel. In de onstuimig gespeelde Beethovensonate is dit duo niet gericht op klankschoonheid, maar op energie. Heel meeslepend, maar sommige accenten en bewuste ritmische oneffenheden worden toch wat gewild en excentriek."
Klassieke Zaken Magazine 2&3-2022

"Fuelled by a trip to Tunis, the two inner movements are imbued with ‘all the strangeness of Africa’ according to Antheil, and Kopatchinskaja is in thrall to their mercurial fantasy. She’s also ravishingly lambent in the dreamy moonbathing of Cage’s Nocturne whose sensual torpor is disturbed by some strategic spikiness. And the Feldman is navigated with surefooted expressivity and dramatic precision."
BBC Music Magazine - July 2022 ****(Performance) / *****(Recording)

"Kopatchinskaja’s playing throughout has that same luminous, impish quality that makes virtually all her recordings approximate starbursts viewed from nearby: extreme dynamics and a kaleidoscopic array of colours keep you hooked."
Gramophone Magazine - July 2022