Telemann Brockes-Passion

Birgitte Christensen, soprano (Tochter Zion I, Gläubige Seele I, Maria, 3. Magd), Lydia Teuscher, soprano (Tochter Zion II, Gläubige Seele II, 2. Magd), Marie-Claude Chappuis, mezzosoprano (Judas, Gläubige Seele III, 1. Magd), Donát Havár, tenor (Petrus, Pilatus, Gläubige Seele IV, Hauptmann), Daniel Behle, tenor (Evangelist, Gläubige Seele VI) Johannes Weisser, baritone (Jesus, Gläubige Seele V)

Tot de belangrijkste figuren van de Duitse laatbarokke poëzie behoort Barthold Heinrich Brockes (1680-1747), die uit een patriciërsfamilie in Hamburg stamde. In 1712 vestigde het passiegedicht Der für die Sünde der Welt leidenende und sterbende Jesus de literaire roem van Brockes, die door zijn rijkdom altijd onafhankelijk is geweest. Met de zeer emotionele tekst kwam hij tegemoet aan de smaak van zijn tijdgenoten, evenals met zijn hoofdwerk, de immense negendelige dichtbundel Irdisches Vergnügen in Gott. Spoedig na zijn dood ontstond er kritiek op zijn wijdlopige poëtische taal, en zo raakte zijn reusachtige werk snel in de vergetelheid bij het nageslacht

Niet minder dan 13 verifieerbare zettingen van het passiegedicht Jezus lijdt en sterft voor de zonde van de wereld - naast deze van Telemann ook van o.a. Händel, Fasch en de Hamburgse componisten Keiser en Mattheson - getuigen van de immense populariteit; het heeft ook sporen nagelaten in het libretto van Bachs Johannes-Passion. In een poëtische taal die voor hedendaagse tijdgenoten nauwelijks te begrijpen is, was het werk bedoeld om een diep gevoel van schok teweeg te brengen bij de toehoorders, die het lijden van Jezus, die stierf voor hun verlossing, aan den lijve zouden ondervinden in hun religieuze gevoeligheden. Daartoe worden de lijdensverhalen van het Nieuwe Testament door dichter en componist dramatisch opgeladen met muzikale middelen van affectatie die men anders alleen in de barokopera aantreft. "Het bloed vloeit in stromen!", zo omschreef René Jacobs in een interview dit proces om het lijdensverhaal om te vormen tot een scenische sequentie.

"The poet Barthold Heinrich Brockes was a Hamburg contemporary of Bach and Telemann. His Passion oratorio text is not the liturgical kind but largely consists of poetic images and sentiments which reflect changing taste and the newer values of the German Enlightenment. It was an immediate success and was set to music first by Keiser, then by Handel and Telemann in 1716 and subsequently by Mattheson, Fasch and Stölzel. Bach, too, used portions of it in his St John Passion. René Jacobs has more than once proved himself an eloquent advocate for Telemann's vocal music, notably with his fine recording of his opera, Orpheus (harmonia mundi). Now, 18 years after Nicholas McGegan's long deleted version of the Brockes Passion (Hungaroton), comes another chance to become acquainted with this richly rewarding score whose text, with its highly charged emotional language, combines to create some startlingly vivid imagery. It was praised to the skies after the first performance in Frankfurt and, thereafter Telemann himself noted 'this Passion caused choir stalls and chancels in many German towns to be filled with sound'.

Telemann:
 Passion Oratorio 'Mich vom Stricke meiner Sünden' ('Brockes Passion'), TWV 5:1

This is a splendid recording for which Jacobs has mustered, with characteristic discernment, an effective cast of soloists. Daniel Behle is a communicative Evangelist - a far stronger performance than Martin Klietmann in the older version - and Johannes Weisser a resonant, warm-textured Jesus.The remaining cast, freshvoiced, lightly articulated and agile affords uninterrupted pleasure, and that goes for the excellent RIAS Chamber Choir, too. In short all concerned seem to have embraced the evocative if, at times, sentimental ethos of the work. Right from the start Telemann draws us into the piece with a poignant C minor Sinfonia with its passages of dissonant harmony and virtuoso oboe writing. "
BBC Music Magazine April 2009 *****

"Een van de mooiste passieteksten is die van Barthold Heinrich Brockes uit 1712. Hij inspireerde met Der für die Sünde der Welt gemarterte und sterbende Jesus een groot aantal componisten. Onder hen waren Georg Friedrich Händel, Reinhard Keiser, Johann Mattheson en Georg Philipp Telemann. Die laatste was zo onder de indruk van Brockes’ werk dat hij in zijn autobiografie schreef dat dit ‘von allen Kennern für unverbesserlich gehalten wird’. Van harte aanbevolen!
Klassieke Zaken Magazine